ΦΠΑ αυτοπαράδοσης ακινήτων

Σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου περί ΦΠΑ όπως τορποποιήθηκε και ισχύει, από 1 Ιανουαρίου 2006 επιβάλλεται ΦΠΑ στις παραδόσεις ακινήτων των οποίων η άδεια κατασκευής εκδίδεται ή αναθεωρείται (για οποιοδήποτε λόγο ) από 1ης Ιανουαρίου 2006, εφόσον μέχρι την ημερομηνία αναθεώρησης δεν έχουν αρχίσει οι εργασίες κατασκευής.

Οι επιχειρήσεις ανέγερσης οικοδομών προς πώληση μπορεί να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα οποιασδήποτε μορφής, κοινωνίες κλπ.

Η ανέγερση οικοδομής από τις παραπάνω επιχειρήσεις μπορεί να γίνει είτε άμεσα από τις ίδιες είτε αναθέτοντας εργολαβίες ή υπεργολαβίες σε άλλους, ανεξαρτήτως εάν ανεγείρουν σε ιδιόκτητο οικόπεδο ή με το σύστημα της αντιπαροχής.

Η αρχική διάταξη του ΦΠΑ προέβλεπε ότι όταν το υπαγόμενο σε ΦΠΑ ακίνητο δεν έχει πουληθεί έπερπεπε να θεωρείται κατά τεκμήριο ότι έγινε η πρώτη εγκατάσταση κατά τον χρόνο που συμπληρωνόταν η τετραετία από την αποπεράτωση της οικοδομής. Ανάλογη ήταν και η προγενέστερη διάταξη η οποία πρόεβλεπε την υποχρέωση αυτοπαράδοσης στα 3 χρόνια από την παοπεράτωση της οικοδομής.  Μετά την τροποπόηση, ουσιαστικά αυτές οι διατάξεις δεν εφαρμόστηκαν ποτέ καθώς η προθεσμία έληγε για πρώτη φορά την 1 Ιανουαρίου 2015.

Συμπερασματικά λοιπόν, δεν υπάρχει υποχρέωση αυτοπαράδοσης μόνο εκ του λόγου ότι παρήλθε η τετραετία από την αποπεράτωση της οικοδομής.  Ο ΦΠΑ αποδίδεται γενικά με την πώληση των ακινήτων ή με την πρώτη εγκατάσταση, η οποία θεωρείται ότι πραγματοποιείται κατά την πρώτη χρήση του κτιρίου μετά την ανέγερσή του, είτε αυότ είναι ιδιόχρηση είτε μίσθωση ή άλλη χρήση.

Έτσι, σε περίπτωση που υπάρχει ιδοκατοίκηση, ιδιόχρηση ή δωρεάν παραχώρηση (περιπτώσεις που θεωρούνται ότι συνιστούν αυτοπαράδοση) θα πρέπει να εκδίδεται «Απόδειξη Αυτοπαράδοσης» ή άλλο, ανάλογου περιεχομένου φορολογικό στοιχείο στο οποίο θα αναγράφεται ότι εκδίδεται ω;ς «απόδειξη αυτοπαράδοσης».  Ως φορολογητέα αξία της αυτοπαράδοσης λαμβάνεται υπόψη το κόστος κατασκευής από την αποπεράτωση.

Στην περίπτωση της αυτοπαράδοσης υποβάλλεται και ειδική δήλωση ΦΠΑ, όπως και στις άλλες περιπτώσεις μεταβίβασης ακινήτων που υπάγονται σε ΦΠΑ, απλά ο ΦΠΑ δεν καταβάλλεται με την ειδική δήλωση αλλά με τη σχετική δήλωση ΦΠΑ, όωπς συμβαίνει με όλες τις αυτοπαραδόσεις.  Σε περίπτωση περαιτέρω μεταβίβασης ακινήτων των οποίων έχει γίνει η πρώτη εγκατάσταση και δεν θεωρούνται πλέον νεόδμητα δεν μπορεί να υπαχθεί σε ΦΠΑ και υπόκειται σε φόρο μεταβίβασης.

Με βάση τα ανωτέρω, θα πρέπει οι επιχειρήσεις να είναι πολύ προσεκτικές σε περίπτωση πρώτης εγκατάστασης στο ακίνητο που υπάγεται σε ΦΠΑ ώστε να μην παρέλθει η η προθεσμία της ειδικής δήλωσης ΦΠΑ, ώστε να μην επιβληθούν πρόστιμα και προσαυξήσεις.