Υποχρέωση απόκτησης ΑΦΜ ή ορισμού φορολογικού αντιπροσώπου από μη εκγατεστημένα στη χώρα μας υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα κατά την εισαγωγή και εξαγωγή εμπορευμάτων καθώς και την υπαγωγή εμπορευμάτων σε τελωνειακά ανασταλτικά καθεστώτα

Αναφορικά με το ανωτέρω θέμα, η ΠΟΛ 1125/8.9.2016 η οποία εκδόθηκε από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και πιο συγκεκριμένα από τη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και Ε.Φ.Κ. Δ/νση εξαγωγών αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:

Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθιερώθηκε από 01.07.2009 η χορήγηση ενός αριθμού καταχώρησης και αναγνώρισης σε κάθε οικονομικό φορέα (αριθμός ΕΟRI -Economic Operator Registration Identification) ώστε να χρησιμεύσει ως κοινό στοιχείο αναφοράς στις συναλλαγές των οικονομικών φορέων με τις τελωνειακές αρχές σε όλη την Ένωση καθώς και για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των τελωνειακών αρχών των κρατών μελών.

Πιο συγκεκριμένα, για τους οικονομικούς φορείς που είναι εγκατεστημένοι εντός τελωνειακού εδάφους της Ένωσης, ο αριθμός EORI αποδίδεται από τις τελωνειακές αρχές που είναι υπεύθυνες για τον τόπο που είναι εγκατεστημένοι.  Για τους οικονομικούς φορείς που είναι εγκατεστημένοι εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης, ο αριθμός EORI αποδίδεται από τις τελωνειακές αρχές που είναι υπεύθυνες για τον τόπο όπου καταθέτουν για πρώτη φορά διασάφηση.

Περαιτέρω, σε περιπτώσεις που πραγματοποιείται φορολογητέα πράξη στην Ελλάδα από εγκατεστημένο σε άλλο Κράτος- Μέλος απαιτείται η απόκτηση ΑΦΜ είτε μέσω ορισμού φορολογικού εκπροσώπου είτε με την διαδικασία της ΠΟΛ 1113/2013 (ηλεκτρονική εγγραφή). Για υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα που δεν είναι μόνιμα εγκατεστημένα στο εσωτερικό της χώρας ή στο εσωτερικό άλλου Κράτους-Μέλους η απόκτηση ΑΦΜ μέσω ορισμού φορολογικού αντιπροσώπου είναι υποχρεωτική.

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο αριθμός EORI δεν υποκαθιστά σε καμιά περίπτωση τον αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ), η απόκτηση του οποίου αποτελεί υποχρέωση του υποκειμένου στο φόρο πρόσωπου βάσει της νομοθεσίας ΦΠΑ.

Σε κάθε περίπτωση, ο αριθμός EORI που έχει αποδοθεί στο Κράτος Μέλος εγκατάστασης του οικονομικού φορέα συνδέεται με όλα τα ΑΦΜ που διαθέτει σε όσα Κράτη Μέλη δραστηριοποιείται και του έχει αποδοθεί από τις οικείες φορολογικές αρχές για σκοπούς ΦΠΑ.

Επομένως και συνοπτικά αναφέρουμε ότι σε περιπτώσεις που τα εμπορεύματα απλά διέρχονται από το εσωτερικό της χώρας και η διασάφηση εξαγωγής υποβάλλεται από εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος εξαγωγέα, δεν απαιτείται η απόκτηση ΑΦΜ στη χώρα μας καθώς δεν πρόκειται για φορολογητέα πράξη εντός της Ελλάδας.  Οι διατυπώσεις εξαγωγής πραγματοποιούνται μόνο με τον αριθμό EORI του πωλητή-εξαγωγέα που συπμπληρώνει την διασάφηση εξαγωγής.

Σε περιπτώσεις που πραγματοποιούνται παραδόσεις αγαθών στο εσωτερικό της χώρας προς μη εγκατεστημένα στη χώρα μας πρόσωπα με σκοπό την εξαγωγή τους σε Τρίτη χώρα απαιτείται η απόκτηση ΑΦΜ ή ο ορισμός φορολογικού εκπροσώπου.

Ομοίως, σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος εγκατεστημένος σε άλλο Κράτος Μέλος ή σε Τρίτη χώρα οικονομικός φορέας εναποθέτει εμπορεύματα σε χώρους Ελευθέρων Ζωνών δεν απαιτείται η απόκτηση ΑΦΜ εντός του εσωτερικού της χώρας.
Αντίθετα, στην περίπτωση που πρόσωπο εγκατεστημένο σε άλλο Κράτος Μέλος ή σε Τρίτη χώρα επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί στη χώρα μας με δημιουργία δικής τους αποθήκης αποταμίευσης ή δικής του εγκατάστασης εντός της Ελεύθευρης Ζώνης απαιτείται η απόκτηση ΑΦΜ.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, θα πρέπει να διερευνάται η τήρηση των σχετικών διατάξεων για την ύπαρξη μόνιμης εγκατάστασης.