Κοινοπραξίες – Νομική μορφή και φορολογική αντιμετώπιση

Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4072/2012 «Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος − Νέα εταιρική μορφή − Σήματα − Μεσίτες Ακινήτων − Ρύθμιση θεμάτων ναυτιλίας, λιμένων και αλιείας και άλλες διατάξεις» η Κοινοπραξία είναι εταιρεία χωρίς νομική προσωπικότητα. Εφόσον καταχωρισθεί στο Γ.Ε.ΜΗ ή εμφανίζεται προς τα έξω, αποκτά, ως ένωση προσώπων, ικανότητα δικαίου και πτωχευτική ικανότητα.

Στην Κοινοπραξία που συστήθηκε με σκοπό το συντονισμό της δραστηριότητας των μελών της εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την αστική εταιρεία. Η σύμβαση Κοινοπραξίας μπορεί να προβλέπει ότι για τις υποχρεώσεις της κοινοπραξίας έναντι τρίτων τα κοινοπρακτούντα μέλη θα ευθύνονται εις ολόκληρον.

Εφόσον η Κοινοπραξία ασκεί εμπορική δραστηριότητα, καταχωρίζεται υποχρεωτικά στο Γ.Ε.ΜΗ. και εφαρμόζονται ως προς αυτήν αναλόγως οι διατάξεις για την ομόρρυθμη εταιρεία.

Στην Κοινοπραξία που διέπεται από τις διατάξεις του Ν. 4072/2012 μπορεί να συμμετέχει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ημεδαπό ή αλλοδαπό και ο σκοπός της μπορεί να είναι η διενέργεια οποιασδήποτε εμπορικής πράξης όχι απαραίτητα συγκεκριμένης. Για την εν λόγω Κοινοπραξία εφαρμόζονται οι διατάξεις για την ομόρρυθμη εταιρεία.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί ότι μπορεί μέλος της Κοινοπραξίας να είναι φυσικό πρόσωπο χωρίς επαγγελματική ιδιότητα, σε αντίθεση με τις προϊσχύσασες διατάξεις που έπρεπε τα μέλη της Κοινοπραξίας να είχαν επαγγελματική δραστηριότητα.

Αναφορικά με τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος, για τις Κοινοπραξίες που τηρούν απλογραφικό λογιστικό σύστημα το καθαρό αποτέλεσμα που προκύπτει από τα βιβλία φορολογείται με φορολογικό συντελεστή 26% για τα πρώτα ΕΥΡΩ 50 000 και με 33% για το υπερβάλλον ποσό.

Για τις Κοινοπραξίες που τηρούν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα επιβάλλεται φόρος επί όλων των καθαρών κερδών με συντελεστή 29%.  Επίσης, αναφορικά με την καταβολή των μερισμάτων που διανέμονται από Κοινοπραξίες στα μέλη τους, υπάρχει απαλλαγή παρακράτησης κατ’ εφαρμογή των άρθρων 48 και 63 του Ν.4172/2013 όπως ισχύει για τα μερίσματα των εταιρειών που ανήκουν σε ομίλους.  Περαιτέρω, με την Ερμηνευτική Εγκύκλιο ΠΟΛ 1039/2015, επισημαίνεται ότι προκειμένου να τύχουν απαλλαγής τα εν λόγω μερίσματα, ο λήπτης των μερισμάτων πρέπει να είναι κατά ρητή διατύπωση του νόμου νομικό πρόσωπο και όχι φυσικό πρόσωπο ή νομική οντότητα (π.χ. συνεταιρισμός). Κατά συνέπεια, τα μερίσματα που καταβάλλονται από την Κοινοπραξία σε μια νομική οντότητα δεν απαλλάσσονται της παρακράτησης του 10%.

Τέλος, υπάρχει υποχρέωση της Κοινοπραξίας για την τήρηση του φακέλου τεκμηρίωσης των τιμών ενδοομιλικών συναλλαγών και της υποβολής του σχετικού πίνακα που προβλέπεται από την οικεία νομοθεσία.