With Law 4557/2018 “Prevention and Suppression of Money Laundering from Criminal Activities and the Financing of Terrorism” (the “Law”) which entered into force on 30.07.2018 as is known, the European Directive 2015/849 was incorporated into the Greek legal order, which provided for the introduction, among other things, of the Register of Beneficial Beneficiaries.
Among the provisions that included the obligation to declare the beneficial owners in the Central Register of Beneficial Owners (K.M.P.D.), using the taxisnet codes of the General Secretariat of Public Administration Information Systems of the Ministry of Digital Governance (G.G.P. .S.DD.D.), there were also provisions for the right of access to the Registry. In fact, the AADE had proceeded, in September 2022, to issue a decision (Ministry No. 125209 EX/08.09.2022), which precisely regulated the issues of access to the Registry.
Therefore, according to the decision mentioned above, the competent auditing authorities, the Bank of Greece, the Capital Market Commission, the Gaming Supervision and Control Commission, the Independent Public Revenue Authority, etc., have the right to access the Register of Beneficial Beneficiaries, the obliged persons (indicatively credit institutions, financial organizations, certified public accountants, notaries, and lawyers, etc.) as well as the general public.
With regard to access to the Register of the general public, the Decision states that “Members of the general public have access to the details of the beneficial owner regarding the surname, first name, patronymic, month and year of birth, country of citizenship and the details of the legal entities that they concern the type, GEMI number, brand name, distinguishing title, registered office, and contact details. In the case of legal entities that hold a percentage of shares or ownership rights of other legal entities, …….. the general public only has access to the details of the final beneficial owners. A member of the general public may have access to additional information that allows the identification of the beneficial owner, including the Tax Registration Number (A.F.M.) or Tax Identification Number (TIN), upon proof of a special legitimate interest established upon prosecution order according to article 34 of the Code of Criminal Procedure”.
Recently the Court of Justice of the European Union issued decisions No. C-37/2020 and C-601/2020 in which the Court accepted, based on the Charter of Fundamental Rights of the EU. that the provision of the European Directive that allows access to the general public to the information regarding the beneficial owner is invalid.
According to the Court, the general public’s access to the information on the beneficial owners constitutes a serious interference with the fundamental rights to respect for private life and protection of personal data, which are guaranteed respectively in Articles 7 and 8 of the Charter. Furthermore, there is a risk of misuse of personal data, which is not only freely accessible but can also be stored and disseminated.
On the occasion of the issuance of the decisions in question, the Ministry proceeded to suspend the possibility of public access to the Central Register of Beneficial Beneficiaries information system from December 1, 2022, when public access to the Register was to begin, until January 31, 2023.
The suspension was deemed necessary to fully assess the impact of the decisions on national legislation and investigate whether there is a need for adjustments. This suspension does not affect the rest of the system’s operation, which continues as normal. The same tactic has been followed by other countries of the European Union and it is expected to see how the issue will develop.
Below you may find the article in Greek
Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων: Αντίθετο με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ
Με τον Νόμο 4557/2018 “Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας” (ο “Νόμος”) ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 30.07.2018 όπως είναι γνωστό, ενσωματώθηκε η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2015/849 στην Ελληνική έννομη τάξη, η οποία προέβλεπε την εισαγωγή, μεταξύ άλλων, του Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων.
Οι διατάξεις περί πρόσβασης
Μεταξύ των διατάξεων που περιλάμβαναν την υποχρέωση δήλωσης των πραγματικών Δικαιούχων στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων (Κ.Μ.Π.Δ.), με τη χρήση των κωδικών taxisnet της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.), υπήρχαν και διατάξεις για το δικαίωμα πρόσβασης στο Μητρώο. Μάλιστα η ΑΑΔΕ είχε προχωρήσει, τον Σεπτέμβριο του 2022 στην έκδοση απόφασης (Υπ. Αριθμ. 125209 ΕΞ/08.09.2022), η οποία ρύθμιζε ακριβώς τα θέματα της πρόσβασης στο Μητρώο.
Σύμφωνα λοιπόν με την εν λόγω απόφαση, δικαίωμα πρόσβασης στο Μητρώο των Πραγματικών Δικαιούχων, έχουν οι αρμόδιες ελεγκτικές Αρχές, η Τράπεζα της Ελλάδος, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων κλπ, τα υπόχρεα πρόσωπα (ενδεικτικά πιστωτικά ιδρύματα, χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, ορκωτοί ελεγκτές-λογιστές, συμβολαιογράφοι και δικηγόροι κλπ) καθώς και το ευρύτερο κοινό.
Αναφορικά με την πρόσβαση στο Μητρώο του ευρύτερου κοινού, η Απόφαση ορίζει ότι “Τα μέλη του ευρύτερου κοινού έχουν πρόσβαση στα στοιχεία του πραγματικού δικαιούχου που αφορούν στο επώνυμο, όνομα, πατρώνυμο, μήνα και έτος γέννησης, χώρα υπηκοότητας και στα στοιχεία των νομικών προσώπων που αφορούν στο είδος, αριθμό ΓΕΜΗ, επωνυμία, διακριτικό τίτλο, έδρα και στοιχεία επικοινωνίας. Για την περίπτωση νομικών προσώπων που κατέχουν ποσοστό μετοχών ή ιδιοκτησιακό δικαίωμα άλλων νομικών προσώπων, το ευρύτερο κοινό έχει πρόσβαση μόνο στα στοιχεία των τελικών πραγματικών δικαιούχων. Μέλος του ευρύτερου κοινού μπορεί να έχει πρόσβαση σε επιπρόσθετες πληροφορίες που επιτρέπουν την ταυτοποίηση του πραγματικού δικαιούχου, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) ή Tax Identification Number (TIN), ύστερα από απόδειξη ειδικού εννόμου συμφέροντος που διαπιστώνεται κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας σύμφωνα με το άρθρο 34 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας”.
Οι δικαστικές αποφάσεις
Πρόσφατα, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε τις αποφάσεις υπ΄ αριθμ. C-37/2020 και C-601/2020 με τις οποίες το Δικαστήριο δέχτηκε, στηριζόμενο στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. ότι η διάταξη της Ευρωπαϊκής Οδηγίας που επιτρέπει την πρόσβαση στο ευρύ κοινό στα στοιχεία αναφορικά με τον πραγματικό δικαιούχο είναι ανίσχυρη.
Κατά το Δικαστήριο, η πρόσβαση του ευρύτερου κοινού στις πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους συνιστά σοβαρή επέμβαση στα θεμελιώδη δικαιώματα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία κατοχυρώνονται αντιστοίχως στα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη. Περαιτέρω, υπάρχει κίνδυνος καταχρηστικής χρήσης των προσωπικών δεδομένων, τα οποία δεν είναι μόνο ελεύθερα προσβάσιμα, αλλά μπορούν επίσης να αποθηκευθούν και να διαδοθούν.
Η απόφαση περί αναστολής
Με αφορμή την έκδοση των εν λόγω αποφάσεων το Υπουργείο προχώρησε στην αναστολή της δυνατότητας πρόσβασης του κοινού στο πληροφοριακό σύστημα Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων από 1η Δεκεμβρίου 2022, οπότε και επρόκειτο να ξεκινήσει η πρόσβαση του κοινού στο Μητρώο, έως και τις 31 Ιανουαρίου 2023.
Η αναστολή κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να αξιολογηθεί πλήρως ο αντίκτυπος των αποφάσεων στην εθνική νομοθεσία και να διερευνηθεί εάν υπάρχει ανάγκη προσαρμογών. Αυτή η αναστολή δεν επηρεάζει την υπόλοιπη λειτουργία του συστήματος, η οποία συνεχίζει κανονικά. Την ίδια τακτική έχουν ακολουθήσει και άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αναμένεται να δούμε πως θα εξελιχθεί το θέμα.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο capital.gr