Ο Νόμος 4389/2016 «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεωνν και άλλες διατάξεις» στο άρθρο 62 αναφέρεται στη φορολογική μεταχείριση της διαγραφής οφειλών προς Τράπεζες. Πιο συγκεκριμένα, το εν λόγω άρθρο αναφέρει ότι η ωφέλεια νομικού προσώπου, νομιικής οντότητας καθώς και φυσικού προσώπου που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία προκύπτει από την διαγραφή μέρους ή του συνόλου του χρέους προς πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα, προς υπό ειδική εκκαθάριση πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα ή προς εταιρείες του Ν. 4354/2015 στο πλαίσιο εξωδικαστικού συμβιβασμού ή σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης δεν θεωρείται δωρεά και απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος.

Τα ανωτέρω εφαρμόζονται αποκλειστικά για οφειλές που την 31η Μαρτίου 2016 βρίσκονταν σε καθυστέρηση ή ήταν επίδικες ή ρυθμισμένες και για συμφωνίες εξωδικαστικού συμβιβασμού που συνάπτονται από την 1η Ιανουαρίου 2016 μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2017.

Σύμφωνα λοιπόν με τον νέο νόμο:

• Η ωφέλεια που προκύπτει από διαγραφή μέρους ή συνόλου των οφειλών απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος ή δωρεάς.
• Η απαλλαγή αφορά νομικά πρόσωπα, νομικές οντότητες και φυσικά πρόσωπα με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
• Οι οφειλές πρέπει να αφορούν μόνο σε πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα που λειτουργεί ή βρίσκεται υπό ειδική εκκαθάριση.
• Οι οφειλές πρέπει να είναι σε καθυστέρηση ή επίδικες ή ρυθμισμένες την 31.03.2016 (αφορά και οφειλές που ρυθμίζονται από την 1.1.2016 έως την 31.12.2017).

Όπως γίνεται αντιληπτό, η εν λόγω διάταξη καλύπτει κενά που δημιουργήθηκαν με τον νόμο Κατσέλη καθώς και με την διαχείριση των κόκκινων δανείων. Στο σημείο αυτό θα πρέπει ν αναφερθεί ότι η ως άνω ρύθμιση δεν καλύπτει τις περιπτώσεις άφεσης/διαγραφής χρεών μεταξύ των επιχειρήσεων.  Αυτό διαπιστώνει και η Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, η οποία επισημαίνει ότι η διατύπωση του νόμου δεν αποκλείει την εφαρμογή του άρθρου 47 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, σύμφωνα με τον οποίο «στην έννοια του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα ……………..εμπίπτει και η κεφαλαιοποίηση ή διανομή κερδών για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων.»

Τέλος αναφορικά με τον χρονικό περιορισμό για την εφαρμογή της διάταξη, όπως επίσης αναφέρει η Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, δεν φαίνεται να συνάδει με την αρχή της φορολογικής ισότητας διότι εισάγει διακριτική μεταχείριση ουσιωδώς όμοιων καταστάσεων χωρίς να υπάρχει ουσιαστικά κάποιος λόγος δημοσίου συμφέροντος που να την δικαιολογεί.

Θεωρούμε ότι η εν λόγω διάταξη κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση για την ελάφρυνση των φορολογούμενων.  Η πράξη θα δείξει κατά πόσο ο νόμος θα εφαρμοστεί σωστά και δεν θα υπάρξουν στρεβλώσεις.

Αναφορικά με τις ανωτέρω προϋποθέσεις, ο περιορισμός της απαλλαγής στις οφειλές προς τα πιστωτικά ιδρύματα δεν αποκλείει την επιβολή φόρου εισοδήματος στην άφες/΄δαιγραφή χρέους μεταξύ επιχειρήσεων.